Giấc ngủ ngày càng trở nên quý giá trong cuộc sống hiện đại khi mà áp lực công việc, học tập gia tăng. Theo thống kê, có tới một phần ba dân số thế giới không hài lòng với chất lượng giấc ngủ của họ. Nỗi lo về chứng mất ngủ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động tiêu cực đến tâm lý và cuộc sống hàng ngày. Để hiểu rõ hơn về tình trạng này cũng như giải pháp trị mất ngủ, chúng ta sẽ cùng khám phá các thảo dược được công nhận trong Y học cổ truyền và phương pháp áp dụng hiệu quả.
Thế nào là chứng mất ngủ?
Chứng mất ngủ được định nghĩa trong DSM-5 là tình trạng mà người bệnh không hài lòng với số lượng hoặc chất lượng giấc ngủ của mình. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như khó khăn trong việc vào giấc ngủ, khó khăn duy trì giấc ngủ hoặc không thể trở lại giấc ngủ mặc dù đã trải qua những điều kiện thuận lợi.
Dưới đây là một số triệu chứng điển hình của chứng mất ngủ:
- Mệt mỏi và cảm thấy thiếu năng lượng vào ban ngày
- Cảm giác buồn ngủ và thiếu sự minh mẫn
- Suy giảm khả năng tập trung, tác động tiêu cực tới công việc và học tập
- Thay đổi tâm trạng, dễ cáu gắt, hoặc lo âu
Chứng mất ngủ nếu không được điều trị kịp thời có thể kéo dài hơn ba tháng và xuất hiện ít nhất ba lần mỗi tuần, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.
Mất ngủ là tình trạng phổ biến trong xã hội hiện đại
Các loại thảo dược chữa mất ngủ hiệu quả
Y học cổ truyền có nhiều thảo dược giúp hỗ trợ điều trị mất ngủ, nâng cao chất lượng giấc ngủ. Dưới đây là một số loại thảo dược thường được sử dụng:
1. Toan táo nhân
Toan táo nhân là nhân phơi khô của hạt quả táo Zizyphus jujuba, được sao vàng trước khi sử dụng. Thảo dược này có vị ngọt chua, tính bình, quy vào kinh Can, Tỳ, Thận và Đởm. Công dụng chính của Toan táo nhân là dưỡng tâm an thần, giúp giảm lo âu và hồi hộp, rất hữu ích cho những người bị mất ngủ.
- Liều lượng: Ngày dùng từ 6 – 12 gam.
2. Bá tử nhân
Bá tử nhân là hạt của cây Trắc bá diệp (Thuja orientalis), có vị ngọt và tính bình, quy vào kinh Tâm, Tỳ. Thảo dược này có tác dụng bổ huyết, kiện Tỳ và an thần, giúp điều trị chứng suy nhược cơ thể, mất ngủ.
- Liều lượng: Ngày dùng từ 12 – 14 gam.
3. Viễn chí
Viễn chí là rễ hoặc vỏ rễ bỏ lõi của cây Viễn chí (Polygala tenuifolia), có vị đắng, tính ấm, quy vào kinh Thận, Tâm, Phế. Thảo dược này giúp bổ Tâm Thận, an thần và hóa đàm, rất tốt cho các triệu chứng mất ngủ do huyết hư.
- Liều lượng: Ngày dùng từ 3 – 6 gam.
4. Lạc tiên
Lạc tiên là bộ phận trên mặt đất của cây Lạc tiên (Passiflora foetida), có tác dụng chủ yếu là an thần. Thảo dược này thường được sử dụng để trị mất ngủ và di tinh ở nam giới.
- Liều lượng: Ngày dùng từ 16 – 30 gam.
Lạc tiên là một trong những loại dược liệu trị mất ngủ phổ biến hiện nay
5. Lá vông nem
Lá vông nem có vị nhạt, tính bình, quy vào hai kinh Can, Thận. Đây là thảo dược an thần rất tốt cho việc điều trị mất ngủ và hạ sốt.
- Liều lượng: Ngày dùng từ 6 – 30 gam.
6. Long nhãn
Long nhãn là phần cùi thịt của quả nhãn (Euphoria longana), có tác dụng bổ huyết, kiện Tỳ và an thần, được sử dụng trong điều trị mất ngủ, thiếu máu.
- Liều lượng: Ngày dùng từ 6 – 12 gam.
Một số bài thuốc dân gian trị mất ngủ
1. Toan táo nhân thang
Bài thuốc này bao gồm Toan táo nhân, Phục linh, Cam thảo, Tri mẫu và Xuyên khung, có tác dụng dưỡng huyết an thần, thường được dùng trong điều trị chứng mất ngủ do suy nhược thần kinh.
2. Thiên vương bổ tâm đơn
Bài thuốc này gồm các vị thuốc như Sinh địa hoàng, Toan táo nhân, Thiên môn, Bá tử nhân, Đan sâm và Viễn chí. Công dụng của bài thuốc này là bổ tâm an thần, giúp điều trị mất ngủ và các triệu chứng suy nhược thần kinh.
3. Bá tử dưỡng tâm hoàn
Bài thuốc này gồm Bá tử nhân, Mạch môn, Thạch xương bồ, Huyền sâm, Cam thảo, Câu kỷ tử, Đương quy. Bài thuốc này rất hiệu quả trong việc chữa mất ngủ và các triệu chứng thần kinh suy nhược.
Lưu ý khi sử dụng thảo dược điều trị mất ngủ
Khi trị mất ngủ bằng thảo dược, người bệnh cần được thăm khám kỹ càng bởi bác sĩ để có sự đánh giá đúng theo tiêu chí Y học cổ truyền. Cần lựa chọn thảo dược phù hợp với từng thể bệnh lý và thể trạng của từng người.
Người bệnh không nên tự ý sử dụng thảo dược khi chưa có chỉ định bởi bác sĩ, và cần chắc chắn về nguồn gốc, xuất xứ của các loại thảo dược để tránh tình trạng chất lượng kém và không hiệu quả trong điều trị.
Ngoài việc sử dụng thảo dược, bệnh nhân cũng nên kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh để đạt được kết quả tối ưu trong việc điều trị mất ngủ.
Cần có chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi phù hợp
Mất ngủ không còn là vấn đề đơn giản mà cần sự quan tâm sâu sắc từ cả người bệnh và bác sĩ. Các thảo dược chữa mất ngủ sẽ là giải pháp lành tính và hiệu quả, giúp người bệnh tìm lại giấc ngủ ngon. Người bệnh nếu muốn sử dụng thảo dược trị mất ngủ hãy đến các bệnh viện hoặc phòng khám Y học cổ truyền để được khám và điều trị đúng cách.
