Hội chứng giấc ngủ đến trễ (Delayed Sleep Phase Disorder – DSPD) không còn là một vấn đề xa lạ đối với nhiều người, đặc biệt là trong xã hội hiện đại với nhịp sống hối hả. Bạn có từng gặp khó khăn trong việc lên giường vào đúng giờ? Hay đã không ít lần phải vật lộn để dậy sớm, mặc dù bạn đã cố gắng đi ngủ sớm? Nếu vậy, rất có thể bạn đang gặp phải hội chứng này. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hội chứng giấc ngủ đến trễ và cách xử lý tình trạng này.
1. Hội Chứng Giấc Ngủ Đến Trễ Là Gì?
Hội chứng giấc ngủ đến trễ là rối loạn nhịp sinh học của giấc ngủ, khi đồng hồ sinh học bên trong cơ thể không hoạt động theo cách thông thường. Điều này dẫn đến việc người bệnh không thể đi ngủ sớm, thường phải ngủ muộn từ một đến hai giờ so với thời gian thông thường. Ngay cả khi rất mệt mỏi, họ vẫn không thể chợp mắt trước nửa đêm hoặc thậm chí phải đến sáng mới ngủ được.
Hội chứng giấc ngủ đến trễ
Thống kê cho thấy hội chứng này chủ yếu ảnh hưởng đến thanh thiếu niên và những người trẻ tuổi. Khác với “cú đêm” – những người chủ động thức khuya, người mắc hội chứng giấc ngủ đến trễ lại không có khả năng tùy chọn thời gian ngủ của mình.
2. Dấu Hiệu Của Hội Chứng Giấc Ngủ Đến Trễ
Khó Đi Vào Giấc Ngủ
Một trong những biểu hiện rõ ràng nhất của hội chứng này là cảm giác khó khăn khi phải chìm vào giấc ngủ ngay cả khi bạn đang cảm thấy buồn ngủ. Thông thường, người bệnh có thể không thể ngủ trước 12 giờ đêm, hoặc có thể thức đến tận 2-6 giờ sáng mới ngủ được.
Khó Thức Dậy
Khó khăn trong việc thức dậy cũng là một dấu hiệu điển hình, khi người mắc hội chứng thường cảm thấy lờ đờ và không thể dậy đúng giờ. Đồng hồ sinh học của họ không còn thúc giục phải thức dậy, do đó, thời gian thức dậy cũng bị kéo dài.
Buồn Ngủ Ban Ngày
Trong suốt cả ngày, họ thường cảm thấy buồn ngủ và không thể tập trung vào công việc hay học tập. Ngay cả khi đi ngủ sớm hơn, tình trạng này vẫn có thể xảy ra do chất lượng giấc ngủ không được đảm bảo.
Các Vấn Đề Giấc Ngủ Khác
Hội chứng giấc ngủ đến trễ thường đi kèm với các vấn đề giấc ngủ khác như ngưng thở khi ngủ. Mặc dù có thể chất lượng giấc ngủ của họ không tồi nhưng thời gian đi ngủ và thức dậy lại không phù hợp với nhịp sống chung.
Trầm Cảm và Rối Loạn Hành Vi
Nếu không thể duy trì lịch trình giấc ngủ đúng giờ, người mắc hội chứng này có thể rơi vào trạng thái trầm cảm do lo âu về việc không thể dậy đúng giờ. Họ thường cảm thấy mệt mỏi và kém tập trung, dẫn đến kết quả học tập kém.
3. Nguyên Nhân Gây Ra Hội Chứng Giấc Ngủ Đến Trễ
Di Truyền
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành hội chứng này. Nếu có người thân mắc phải, bạn sẽ có nguy cơ cao hơn so với người bình thường.
Rối Loạn Tâm Lý
Hội chứng giấc ngủ đến trễ có liên quan đến các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu và rối loạn giảm chú ý.
Mất Ngủ Mãn Tính
Khoảng 10% những người mắc chứng mất ngủ mãn tính cũng gặp phải hội chứng này.
Thói Quen Đi Ngủ Không Tốt
Điều kiện môi trường không phù hợp như ánh sáng quá mạnh vào ban đêm hay quá tối vào ban ngày cũng có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của hội chứng.
Phòng ngủ buổi sáng không đủ ánh sáng
4. Phân Biệt “Cú Đêm” và Hội Chứng Giấc Ngủ Đến Trễ
Mặc dù có sự tương đồng giữa cú đêm và hội chứng giấc ngủ đến trễ, nhưng hai hiện tượng này không giống nhau. Người “cú đêm” thường có lựa chọn cá nhân, trong khi người mắc hội chứng giấc ngủ đến trễ không thể tự điều chỉnh thời gian ngủ dù đã rất mệt mỏi.
5. Phương Pháp Chẩn Đoán Hội Chứng Giấc Ngủ Đến Trễ
Để chẩn đoán hội chứng này, bác sĩ có thể cần thực hiện một số xét nghiệm thủ thuật như:
Hỏi Về Bệnh Sử
Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử giấc ngủ và vấn đề bạn đang gặp phải để nắm rõ hơn tình trạng của bạn.
Nhật Ký Giấc Ngủ
Ghi lại tần suất và thời gian bạn đi ngủ, thời gian thức dậy, và cảm giác sau khi tỉnh dậy sẽ giúp bác sĩ có cái nhìn tổng mắt hơn về tình trạng của bạn.
Đa Ký Giấc Ngủ
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn đang mắc rối loạn giấc ngủ khác, họ có thể yêu cầu thực hiện kiểm tra giấc ngủ qua đêm để theo dõi hoạt động não bộ và nhịp tim khi bạn ngủ.
Đa ký giấc ngủ
6. Giải Pháp Điều Trị Hội Chứng Giấc Ngủ Đến Trễ
Việc điều trị hội chứng giấc ngủ đến trễ thường bao gồm nhiều phương pháp giúp điều chỉnh lại đồng hồ sinh học của bạn. Dưới đây là một số gợi ý:
Tối Ưu Hóa Đồng Hồ Sinh Học
Mỗi đêm, hãy cố gắng đi ngủ sớm hơn khoảng 15 phút. Điều này nên được thực hiện một cách dần dần cho đến khi bạn đạt được thời gian ngủ mong muốn.
Liệu Pháp Ánh Sáng
Ngồi gần một nguồn ánh sáng tự nhiên trong khoảng 30 phút mỗi buổi sáng có thể giúp đồng hồ sinh học của bạn hoạt động hiệu quả hơn.
Xây Dựng Thói Quen Ngủ Lành Mạnh
Hãy tránh sử dụng các thiết bị phát sáng trước khi ngủ và hạn chế sử dụng rượu, cà phê, thuốc lá cũng như các hoạt động kích thích trước giờ ngủ.
Không nên sử dụng cà phê trước khi ngủ
Hội chứng giấc ngủ đến trễ là một rối loạn phổ biến nhưng thường bị bỏ sót. Nếu bạn hoặc người thân của bạn đang gặp phải các triệu chứng liên quan đến giấc ngủ, hãy tìm đến chuyên gia để được hỗ trợ kịp thời. Tìm hiểu thêm về các phương pháp chữa trị tại chuamatngu.vn.
