Một giấc ngủ sâu là điều cần thiết để duy trì sức khỏe và năng lượng cho cơ thể. Dù chỉ kéo dài một khoảng thời gian ngắn trong đêm, giấc ngủ sâu mang lại nhiều lợi ích quan trọng. Khi bạn thức dậy từ một giấc ngủ sâu, cảm giác sảng khoái và tràn đầy năng lượng sẽ theo bạn suốt cả ngày.
Trong khi bạn ngủ, cơ thể sẽ trải qua nhiều giai đoạn khác nhau. Giấc ngủ sâu là giai đoạn quan trọng giúp phục hồi thể lực và tinh thần. Khi rơi vào giấc ngủ này, bạn sẽ khó bị đánh thức và nếu cố gắng thức dậy, bạn có thể cảm thấy choáng váng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về các giai đoạn của giấc ngủ, tầm quan trọng của giấc ngủ sâu, tác hại của giấc ngủ không đủ sâu và cách để cải thiện giấc ngủ của bạn.
Các Giai Đoạn Của Giấc Ngủ
giấc ngủ sâu
Giấc ngủ được chia thành hai loại chính: REM (cử động mắt nhanh) và NREM (không cử động mắt nhanh). Trong mỗi chu kỳ giấc ngủ, bạn bắt đầu từ giấc ngủ không REM, sau đó là một khoảng thời gian ngắn của giấc ngủ REM, và chu kỳ này lặp lại khoảng 90 phút một lần trong suốt đêm.
Giai Đoạn 1: Giấc Ngủ Nhẹ
Giai đoạn đầu tiên của giấc ngủ không REM là lúc cơ thể và não chuyển từ trạng thái tỉnh táo sang trạng thái ngủ. Thời gian này thường rất ngắn, chỉ kéo dài từ 1-7 phút. Trong giai đoạn này, nhịp tim, hô hấp và chuyển động mắt bắt đầu chậm lại. Nếu bạn bị đánh thức ở giai đoạn này, bạn sẽ cảm thấy rất dễ chịu và có thể quay lại ngủ một cách nhanh chóng.
Giai Đoạn 2: Giấc Ngủ Nhẹ Hơn
Trong giai đoạn thứ hai của giấc ngủ không REM, cơ thể bắt đầu chuyển sang giấc ngủ sâu hơn. Hệ thống cơ thể hoạt động chậm lại, các cơ bắp thư giãn hoàn toàn, và nhiệt độ cơ thể giảm. Sóng não trở nên chậm hơn và xuất hiện các đợt tín hiệu điện nhỏ, là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chuẩn bị cho giấc ngủ sâu.
Giai Đoạn 3: Giấc Ngủ Sâu
Giai đoạn thứ ba của giấc ngủ không REM đã được gọi là giấc ngủ sâu. Đây là giai đoạn rất quan trọng cho sự phục hồi của cơ thể, với nhịp tim và nhịp thở ở mức thấp nhất. Trong giai đoạn này, con người khó bị đánh thức bởi tiếng ồn hay các yếu tố bên ngoài. Giai đoạn này giúp cơ thể tái tạo năng lượng và phục hồi sau một ngày làm việc căng thẳng.
Giai đoạn 3 còn được gọi là giấc ngủ sóng chậm (SWS) hay giấc ngủ delta.
Giai Đoạn 4: Giấc Ngủ Rất Sâu
Giai đoạn này thường chiếm khoảng 20% tổng thời gian ngủ. Trong giai đoạn giấc ngủ rất sâu, sóng não chủ yếu là sóng chậm delta. Nhịp tim, nhịp thở và nhiệt độ cơ thể đều giảm xuống mức thấp nhất. Nếu bạn bị đánh thức trong giai đoạn này, cảm giác choáng váng và mất phương hướng là rất thường gặp.
Giai Đoạn 5: Giấc Ngủ REM
Cuối cùng, giai đoạn REM là giai đoạn giấc ngủ quan trọng mà bạn thường mơ. Đây là giai đoạn mà não hoạt động mạnh mẽ với sóng não gần giống như trạng thái tỉnh táo. Trong giai đoạn REM, nhịp tim và nhịp thở đều tăng, và cơ thể tạm thời bị tê liệt, ngăn không cho thực hiện các hành động trong giấc mơ.
Lợi Ích Của Giấc Ngủ Sâu
Lợi ích của giấc ngủ sâu
Giấc ngủ sâu rất quan trọng cho sức khỏe và sự hoạt động của não bộ. Trong giai đoạn này, não có cơ hội để tạo ra và lưu trữ những ký ức mới, cải thiện khả năng ghi nhớ và tiếp thu thông tin. Ngoài ra, giấc ngủ sâu còn giúp cơ thể phục hồi sau một ngày làm việc vất vả bằng cách cung cấp glucose cho não bộ.
Giai đoạn giấc ngủ sâu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng hormone, đặc biệt là hormone tăng trưởng.
Để có nhiều giấc ngủ sâu hơn, bạn nên cố gắng ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm. Việc này sẽ cho phép cơ thể có đủ thời gian để trải qua nhiều chu kỳ giấc ngủ hơn và gia tăng thời gian trong giai đoạn ngủ sâu.
Tác Hại Khi Ngủ Không Đủ Sâu
Thông thường, cơ thể bạn dành khoảng 75% thời gian ngủ vào giấc ngủ không REM và chỉ có 25% cho giấc ngủ REM. Tuy nhiên, không phải ai cũng đạt được đủ thời gian cho giấc ngủ sâu, điều này đặc biệt nguy hiểm cho sức khỏe. Giấc ngủ không sâu có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như:
- Đột quỵ
- Bệnh tim
- Bệnh Alzheimer
- Bệnh tiểu đường
Các vấn đề khác như đái dầm, mộng du và ác mộng cũng có thể xảy ra khi bạn không đạt được giấc ngủ sâu.
Làm Gì Để Có Giấc Ngủ Sâu Hơn?
Bạn nên làm gì khi ngủ không sâu giấc?
Để cải thiện giấc ngủ của bạn, hãy cố gắng dành nhiều thời gian hơn cho giấc ngủ. Dưới đây là một số mẹo giúp bạn có giấc ngủ sâu hơn:
- Tăng thân nhiệt: Tắm nước nóng trước khi đi ngủ có thể làm ấm cơ thể và tạo cảm giác thư giãn.
- Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục vào buổi sáng sẽ giúp bạn ngủ ngon hơn vào buổi tối.
- Thay đổi chế độ ăn uống: Hạn chế thực phẩm chứa nhiều carbohydrate và tăng cường thực phẩm lành mạnh.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo ý kiến bác sĩ nếu muốn dùng thuốc hỗ trợ giấc ngủ, nhưng hãy nhớ rằng việc tự ý sử dụng thuốc có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Tiếng ồn màu hồng có thể là một phương pháp hữu hiệu để tăng cường chất lượng giấc ngủ sâu.
Một số bí quyết để tránh tình trạng ngủ không sâu giấc là:
- Giảm căng thẳng
- Tránh caffeine vào cuối ngày
- Tránh ăn no trước khi đi ngủ
- Giữ cho phòng tối nhất có thể và tránh tiếp xúc với ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử.
Giấc ngủ sâu thường giảm theo độ tuổi. Nếu bạn dưới 30, có thể ngủ sâu khoảng 2 tiếng mỗi đêm, trong khi ở độ tuổi trên 65, có thể chỉ ngủ sâu nửa tiếng.
Giấc ngủ sâu là một phần không thể thiếu trong chu trình ngủ của bạn. Hãy cố gắng dành từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm để cơ thể và não bộ được phục hồi, đồng thời bảo vệ sức khỏe của bản thân.
